ÜST: Uzunmüddətli isti hava dalğaları insan sağlamlığı üçün ölümcül təhlükəyə çevrilir

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) səhiyyə və iqlim ekspertləri ilə birlikdə xəbərdarlıq edib ki, uzunmüddətli isti hava dalğaları artıq müvəqqəti narahatlıq deyil, insan sağlamlığı üçün ölümcül ola biləcək artan təhlükəyə çevrilir.

NUHÇIXAN AFP agentliyinə istinadla xəbər verir ki, ən böyük təhlükə təkcə istivurma və ya ağır dərəcədə susuzluq kimi ani təsirlərdə deyil, həm də isti dalğanın başlamasından bir neçə gün sonra simptomları görünə və ya ölümlə nəticələnə bilən ürək və tənəffüs xəstəliklərinin ağırlaşmasıdır. Fransanın səhiyyə naziri Katerin Vutri istinin bədənə təsirinin dərhal görünmədiyini qeyd edib, insanları növbəti günlərdə sayıq olmağa çağırıb.

İsti havaların məcmu təsirlərinin miqyası ilə bağlı müzakirələr davam etsə də, yeni tədqiqatlar fəlakətin əlavə ölçülərini aşkar edib. 2024-cü ildə “The Lancet Countdown and Sleep Medicine” jurnalında dərc edilən elmi hesabatlarda temperaturun yüksəlməsi orqanizmin sağalma qabiliyyətini pozan “qlobal yuxu təhlükəsi” kimi təsvir edilib.

Alimlər isti dalğaları çox vaxt “səssiz qatil” adlandırırlar. Onlar yaşlı insanlara qeyri-mütənasib təsir göstərir. Gecənin davamlı temperaturu ölümün əsas səbəbidir, çünki yaşlı insanlar yatarkən bədən istiliyini şüurlu şəkildə tənzimləyə bilmirlər. “Lancet Countdown” jurnalında dərc olunan 2024 hesabatı son 45 ildə 65 yaşdan yuxarı insanlar üçün qlobal istidən ölüm hallarını izləyib. Bu, 2010-cu ildən bəri artan istilik dalğası hadisələri və əhalinin qocalması səbəbindən yaşlı insanların istiliyə məruz qalmasının dramatik şəkildə artdığını göstərir.

ÜST bu yay mövsümündə Avropada və dünyanın başqa yerlərində getdikcə artan rekord temperatur göstəriciləri fonunda qeyd edir ki, anomal isti havaların sağlamlıq fəsadları ilə bağlı Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatı (ÜMT) ilə birlikdə yeni hesabat hazırlanacaq.