“Apofis” asteroidinin Yerlə toqquşma ehtimalı hələ də qalır
2029-cu ildə Yerə yaxın məsafədə uçacaq nəhəng “Apofis” asteroidinin Yerlə toqquşma ehtimalı qalır. Belə bir şans az olsa da, bu göy cismi planetimizə düşə bilər.
NUHÇIXAN “Live Science” nəşrinə istinadla xəbər verir ki, alimlər asteroidin uçuş trayektoriyasının toqquşma zamanı başqa daşla əvəzlənə biləcəyini düşünürlər. Eyfel qülləsi böyüklüyündə olan asteroidin hələ də planetimizlə toqquşması ehtimalını ən azı 3 il istisna etmək olmaz.
Araşdırmanın nəticələri “The Planetary Science Journal” nəşrində dərc olunub. Eni təxminən 340 metr olan “Apofis” potensial təhlükəli asteroiddir, onun Eyfel qülləsi (300 metr yüksəklik) ilə demək olar ki, eyni ölçüsü var. Asteroidin bu ölçüsü onu “planet qatili” adlandırmağa imkan vermir, lakin o, Yerə düşərsə, böyük bir şəhəri məhv edə, eləcə də bütün Yer kürəsində əhəmiyyətli iqlim dəyişikliklərinə səbəb ola bilər. Bu asteroid ilk dəfə 20 il əvvəl kəşf edilib və qədim Misirin “Apofis” adlı xaos və dağıntı tanrısının (qədim yunan dilində onun adı “Apofis” kimi səslənir) şərəfinə adlandırılıb. Nəticədə asteroid özü “Xaos tanrısı” ləqəbini alıb.
Əvvəllər astronomlar “Apofis”in planetimizə çox yaxın olacağına görə 2029-cu ilin aprelində Yerlə toqquşacağına inanırdılar. Sonrakı müşahidələr və hesablamalar göstərdi ki, asteroid hələ də Yerdən təxminən 32.000 kilometr məsafədə uçmalı və planetə heç bir zərər vurmamalıdır. Lakin bu məsafə hələ də kifayət qədər yaxındır və Yer kürəsinin çox yüksək orbitində fırlanan peyklərə təsir edə bilər.
Məlumdur ki, belə asteroidlər kosmosdakı digər süxurlarla toqquşa bilər ki, bu da onların uçuş trayektoriyasının dəyişməsinə səbəb olur. Əvvəllər güman edilirdi ki, “Apofis” də öz trayektoriyasını dəyişə və Yerə düşə bilər.
Yeni araşdırmanın müəllifləri belə bir hadisənin başvermə ehtimalını hesablayıb və bunun mümkün olacağını müəyyən ediblər. Alimlər yaxın 5 il ərzində naməlum asteroidin “Apofis”lə toqquşma ehtimalını təxmin etmək üçün simulyasiyalar yaradıblar.
Nəticələr göstərir ki, naməlum asteroidin “Apofis”lə toqquşması və uçuş istiqamətini dəyişməsi ehtimalı milyonda birdən də azdır. Eyni zamanda, alimlər hesab edirlər ki, iki kosmik cismin toqquşması “Apofis”in, əksinə, planetimizdən daha uzaqlara uçmasına səbəb ola bilər.
Təhlükəli asteroidin trayektoriyasının dəyişib-dəyişmədiyini dəqiq öyrənmək üçün daha 3 il gözləməli olacaqsınız. Fakt budur ki, indi asteroidi müşahidə etmək mümkün deyil, çünki o, Günəşə çox yaxındır. Alimlərin fikrincə, 2027-ci ildə asteroid müşahidə sahəsində peyda olacaq və onun hərəkət istiqamətini, habelə 2029-cu ilə qədər necə dəyişə biləcəyini daha dəqiq hesablamaq mümkün olacaq. Həmçinin 5 ildən sonra nəhəng qayanın Yerlə toqquşması şansının hələ də qalması ehtimalı müəyyən ediləcək.
“Apofis” artıq 2021-ci ildə Yerə nisbətən yaxın məsafədə uçub və 2029-cu ildə də uçub keçərsə, onun Yer tərəfindən növbəti yaxın keçidləri 2051, 2066 və 2080-ci illərdə baş verəcək. Hələlik ilkin modelləşdirmələr göstərir ki, nəhəng kosmik qaya potensial təhlükəli olsa da, ən azı XXI əsrin sonuna qədər planetimiz üçün təhlükə yaratmır.
Alimlər asteroidin tərkibi, xüsusiyyətləri və gələcək taleyi haqqında OSIRIS APEX kosmik gəmisi tərəfindən 2029-cu ildə aparılacaq tədqiqatın nəticələri vasitəsilə məlumat əldə edəcəklər.