Yeni lazer texnologiyası Ay tozunu gələcək baza üçün tikinti bloklarına çevirəcək
Ayda tikinti yalnız uzaq və qeyri-müəyyən gələcəyin məsələsi deyil, belə ki, artıq indidən planetimizin peykində daimi elmi bazaların yaradılması planları çərçivəsində bu problemə praktiki həll yolları axtarılır. Əlbəttə, əsas obyektlər əvvəlcədən hazırlanmış modullardan qurulacaq, lakin əlavə radiasiya qorunmasına ehtiyac olacaq. Bu baxımdan, stansiya korpuslarının Ay torpağı ilə örtülməsi effektiv qoruma təmin edə bilər.
Bu problemin həlli üçün müxtəlif texnologiyalar təklif olunur. Məsələn, 2020-ci ildə Avropa mühəndisləri Ayda istehsal edilə biləcək beton təqdim ediblər. Bunun üçün yalnız Ay torpağı deyil, həm də maye halında su tələb olunur.
Ayın qütb bölgələrində su buzu ehtiyatları mövcuddur. Deməli, beton istehsalı üçün bu buz reqolitlə birlikdə çıxarılmalı və kifayət qədər təzyiq altında əridilməlidir. Əks halda, Ayın havasız mühitində buz qızdırıldıqda birbaşa qaz halına, yəni sublimasiya olunmuş vəziyyətə keçəcək. Bundan başqa, bu texnologiyada astronavtların sidiyindən də materialın elastikliyini artırmaq üçün istifadə nəzərdə tutulur.
Dünyanın müxtəlif yerlərindən alimlər Ay materialından konstruksiyaların qurulmasını mümkün qədər sadə və sərfəli etmək üzərində işləyirlər. NUHÇIXAN xəbər verir ki, ABŞ və Finlandiyadan olan mühəndislər bu məqsədə çatmaq üçün öz yanaşmalarını “arXiv.org” platformasında yerləşdirdikləri məqalədə təqdim ediblər.
Araşdırmaçılar lazerlə toz hissəciklərinin yüksək temperaturda bir-birinə əridilərək birləşdirilməsi üsulu ilə toz halında olan reqoliti “kərpiclərə” çevirməyə imkan verən eksperimental qurğu hazırlayıblar. Bu prosesdə əvvəlcə materialın nazik bir qatı işçi platformaya yerləşdirilir. Lazer şüası bu qatı qızdıraraq hissəciklərin birləşməsinə və bütöv forma halına gəlməsinə səbəb olur. Daha sonra növbəti qat əlavə olunur və proses təkrarlanır.
Sınaqlar zamanı bu üsulla bir neçə santimetr ölçülü kublar, həmçinin daha mürəkkəb formalı “xaç” və “H” hərfi şəklində detallar hazırlanıb. Bu hissələri birləşdirmək üçün sement və ya digər bağlayıcı maddəyə ehtiyac yoxdur, onlar bir növ konstruktor kimi yığıla bilər.