BMT-nin sammitində süni intellektin faydaları və yaratdığı problemlər müzakirə olunur
İyulun 8-də Cenevrədə BMT-nin süni intellekt (AI) üzrə flaqman platforması çərçivəsində qlobal sammit açılıb. NUHÇIXAN təşkilatın məlumatına istinadla xəbər verir ki, dörd gün davam edəcək sammitin gündəliyində yüksəksəviyyəli dialoq, qabaqcıl texnologiya nümayişləri və inklüziv süni intellekt idarəçiliyi yer alıb. Tədbir avtonom və generativ sistemlərin tənzimləyici çərçivələrin ayaqlaşa bildiyindən daha sürətli təkamül etdiyi bir vaxtda keçirilir.
“AI for Good - 2025” qlobal sammiti süni intellektin Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinə (SDGs) çatmaq və artan bərabərsizlik, dezinformasiya və ətraf mühitin gərginliyi risklərindən uzaqlaşmaq məsələlərini araşdırmaq üçün hökumətləri, texnologiya liderlərini, alimləri, vətəndaş cəmiyyətlərini və gəncləri bir araya gətirib.
BMT-nin informasiya və kommunikasiya texnologiyaları üzrə ixtisaslaşmış strukturu olan Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqının (BTİ) rəhbəri Doren Boqdan-Martin çıxışına “biz süni intellekt nəsliyik” sözləri ilə başlayıb. O əlavə edib ki, bu nəslin nümayəndəsi olmaq AI texnologiyalarından istifadə etməkdən daha mühüm məna kəsb edir: “Bu, ibtidai məktəbdən tutmuş ömür boyu öyrənməyə qədər cəmiyyətin bütün bacarıqlarının artırılması səylərinə töhfə vermək deməkdir”.
Boqdan-Martin kifayət qədər ictimai anlayış və ya siyasət nəzarəti olmadan süni intellektin tətbiq edilməsində artan təhlükələr barədə xəbərdarlıq edib. O deyib: “Qarşılaşdığımız ən böyük risk süni intellektin bəşər övladını məhv etməsi deyil. Bu, AI-nin insanlara və planetimizə təsirini kifayət qədər dərk etmədən həmin texnologiyaların hər yerdə yerləşdirilməsi yarışıdır”.
Bəzi ekspertlərin növbəti üç il ərzində insan səviyyəsində olacaq AI-ni proqnozlaşdırması təhlükəsizlik, qərəz, enerji istehlakı və tənzimləmə qabiliyyəti ilə bağlı narahatlıqları gücləndirir.
Sammit çərçivəsində təşkil olunmuş “Palexpo”dakı 20 min kvadratmetrdən çox sərgi sahəsi hazırda uçan avtomobil, balıqdan ilham alan suyun keyfiyyət monitoru, beyin-kompüter interfeysləri və süni intellektlə idarə olunan fəlakətlərə cavab vasitələri də daxil olmaqla 200-dən çox texnoloji nümayişə ev sahibliyi edir. Həftə ərzində keçiriləcək seminarlar səhiyyə və təhsildə süni intellektdən tutmuş etikaya, gender inklüzivliyinə və qlobal idarəetməyə qədər müxtəlif mövzuları əhatə edəcək.
Cümə axşamı süni intellekt idarəetməsi günü olacaq; burada milli tənzimləyicilər və beynəlxalq təşkilatlar qlobal nəzarətdəki boşluğu aradan qaldıracaqlar. BTİ-nin sorğusu müəyyən edib ki, ölkələrin 85 faizində süni intellektlə bağlı xüsusi siyasət və ya strategiya yoxdur. Bu vəziyyət qeyri-bərabər inkişaf və artan rəqəmsal fərqləri göstərir.
Çərşənbə günü BMT-nin Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) “Sağlamlıqda innovasiyalar və əlçatanlıq üçün AI-nin aktivləşdirilməsi” adlı sessiyaya sədrlik edəcək və texnoloqları, tənzimləyiciləri, tibb mütəxəssislərini, humanitar sahədə liderləri bir araya gətirərək süni intellektin səhiyyə xidmətinin göstərilməsini necə təkmilləşdirə biləcəyini müzakirə edəcək.
Təcili tibbi yardımda süni intellektlə işləyən aparatdan tutmuş kənd klinikaları üçün diaqnostika alətlərinə qədər real tətbiqlər, ÜST-nin ənənəvi tibdə süni intellektə dair qarşıdan gələn texniki xülasəsinin təqdimatı da diqqət mərkəzində olacaq.
Mütəxəssislər, həmçinin süni intellekt və qlobal sağlamlığın kəsişməsində qarşılıqlı fəaliyyət, tənzimləmənin uyğunlaşdırılması və əqli mülkiyyət hüquqlarının problemlərini araşdıracaqlar. Sammitdə insanlar, planet və rifahı əhatə edən kateqoriyalarda ictimai fayda üçün süni intellektdən istifadə edən layihələr mükafatlandırılacaq.