Müharibələrin son 20 ildə Türkiyə müdafiə sənayesinə təsiri
Birinci və İkinci Dünya müharibələrinin səbəb-nəticə əlaqələrindən qaynaqlanan dəyişikliklər adi müharibədən bugünkü hibrid modellərə qədər əhəmiyyətli və nəzərə çarpan bir keçid edib. Xüsusilə, hərbi strategiyaları istiqamətləndirən, diplomatik proseslərdə mühüm rol oynayan və dünyanın gələcəyinə əhəmiyyətli təsir göstərən yeni nəsil müdafiə texnologiyaları dövrümüzün müəyyənedici dinamikasına çevrilib. Klassik strateji mövqelər təməl olaraq qalsa belə, yeni avadanlıqla konfiqurasiya ediləbilən çoxlu alternativlər strateji təhlillərin, risklərin qiymətləndirilməsinin və əməliyyat konsepsiyalarının yenidən nəzərdən keçirilməsini tələb edir.
NUHÇIXAN xəbər verir ki, Türkiyə mediasında “Yaxın Şərqdə yüksələn müdafiə sənayesi ekosistemi” başlığı ilə yer alan məqalədə ölkənin yerli və milli imkanlar hesabına hərbi sənayesini inkişaf etdirməyindən, münaqişələrdə əldə edilən təcrübələrdən yazılıb.
Məqalədə qeyd olunur ki, terrorla mübarizədən əldə edilən imkanlardan, Azərbaycanın İkinci Qarabağ müharibəsindən, Rusiya-Ukrayna münaqişəsindən və nəhayət, uzun məsafəli ballistik atışlardan ibarət 12 günlük İsrail-İran müharibəsindən qazanılan təcrübələrdən bacarıqla dərs çıxaran Türkiyə, müdafiə sənayesini zamanın tələblərinə uyğun və hətta gələcəyin texnologiyası kimi inkişaf etdirir.
“Son 20 ildəki qarşıdurmalara nəzər salsaq, müharibə adlandıra biləcəyimiz hadisələrin çoxunun Türkiyə ətrafında baş verdiyini görürük. Balkanlardan Körfəzə qədər, Rusiya-Ukrayna, Ermənistan-Azərbaycan münaqişələri geosiyasi reallığın əsasını təşkil edir. Son 20 ildə qurulan müdafiə sənayesi potensialı və “Milli texnologiya təşəbbüsü” vizyonuna uyğun olaraq, Türkiyə dəqiq zərbə imkanlarını, yüksək ayırdetmə qabiliyyətinə malik kəşfiyyat sistemlərini, asimmetrik müharibədə üstünlük təmin edən platformaları inkişaf etdirir. Bundan əlavə, inkişaf edən radar texnologiyaları, hava və raketdən müdafiə sistemləri, elektron döyüş sistemləri, yeni nəsil hava platformaları, komanda və idarəetmə infrastrukturu Türkiyə üçün böyük potensial deməkdir” – məqalədə qeyd olunur.
Eyni zamanda Türkiyə dövrün tələblərinə uyğun olaraq hava hücumundan müdafiə sistemlərini hipersəs və ballistik raket təhdidlərinə qarşı inkişaf etdirərək, bütün müdafiə elementlərini inteqrasiya olunan və tapşırıqları paylaşan strukturda modernləşdirir.
Nəriman Nəcəfov