BƏƏ-nin Mars missiyası Qırmızı planetin yeni xəritəsini tərtib edib
“Nyu Abu-Dabi” (NYUAD) qrupunun rəhbəri və Kosmik Elmlər Mərkəzinin tədqiqatçısı Dimitra Atri və komandası eksklüziv olaraq “Emirates Exploration Imager” (EXI) tərəfindən yaradılmış şəkillərdən istifadə etməklə Marsın əvvəllər görülməmiş mükəmməl xəritəsini tərtib edib.
NUHÇIXAN İnformasiya Agentliyi Emirates informasiya agentliyinə istinadla xəbər verir ki, EXI hazırda Marsın orbitində olan “Hope” və ya “Əl-Amal” adlanan Mars missiyasının göyərtəsində ən müasir kamera sistemidir. Qlobal fotoqrafik xəritə yalnız “Hope” zondu perspektivindən Qırmızı planetin yeni şəkillərini nümayiş etdirmir, həm də BƏƏ-nin elm sahəsində əldə etdiyi böyük irəliləyişlərin sübutudur və gəncləri bu sahədə karyera qurmağa həvəsləndirmək üçün dəyərli mənbə olacaq. Kosmik missiyanın uğurları BƏƏ-də STEM (elm, texnologiya, mühəndislik və riyaziyyat) fənlərinin daha yüksək səviyyədə tədrisinə də təkan verir.
Marsın xəritəsi “Hope” zondunun göyərtəsində olan EXI aparatı tərəfindən hazırlanmış 3000-dən çox müşahidəni birləşdirir. Atri və komandası bir Mars ili (iki Yer ili) ərzində EXI aparatının Yerə göndərdiyi minlərlə məlumatı birləşdirərək rəngli kompozit xəritə yaradıb. Layihəni şərh edən Atri deyib: “Üzərində işlədiyimiz yeni və daha təkmil Mars atlasının bir hissəsi olaraq, xəritəmizi bütün planet üçün əlçatan etməyi planlaşdırırıq və bir dəfə həm ingilis, həm də ərəb dillərində məlumatlar olacaq. Ümidvaram ki, bu əlçatanlıq onu tədqiqatçılar, həmçinin tələbələr üçün Mars haqqında daha çox öyrənmək və BƏƏ-də kosmik sektorun təklif edə biləcəyi imkanları nümayiş etdirmək üçün əla vasitəyə çevirəcək”.
Bu xəritə Qırmızı planetin bütün əsas xüsusiyyətlərini, onun bölgələrini və xüsusiyyətlərini dəqiqliklə əks etdirir. Məsələn, qütb buzlaqları, dağlar, vulkanlar, qədim çayların qalıqları, göllər, dərələr, zərbə kraterləri xəritədə aydın görünür. Bu cür yüksək təfərrüatlı xəritələr Marsda gələcək elmi tədqiqatların aparılması üçün vacib bir təməldir. Xəritə daha sonra alimlərə planetləri kökündən dəyişdirə biləcək əhəmiyyətli iqlim dəyişiklikləri haqqında məlumat əldə etməyə imkan verəcək və bu, Yer kürəsində də bizə kömək edə biləcək ideyaların mənbəyi olacaq. "Marsın tam xəritəsi, həmçinin BƏƏ və ərəb dünyasını BƏƏ-nin iddialı Mars missiyasında maksimum uğura nail olmaq üçün daha bir addım yaxınlaşdırır və bu planetin iqliminin tam qlobal mənzərəsini təqdim edir. Otuzdan çox əvvəlki kosmik missiyalar yalnız Mars atmosferinin şəklini çəkə bilib, halbuki sözügedən missiya bir Mars ili ərzində mövsümi dəyişiklikləri izləyəcək. “Hope” zondu tədqiqatçılara strateji mövqeyinə görə planetin qlobal imicini yaratmağa kömək edir. Kosmik zond Marsın elliptik orbitində dövr edir ki, bu da ona digər kosmik gəmilərdən daha çox uzaqdan müşahidə aparmağa imkan verir. Bu strateji mövqe tədqiqatçılara planetin qlobal imicini yaratmağa kömək edir”, -deyə Atri əlavə edib.
BƏƏ-nin Mars missiyası 2014-cü ildə bu ölkənin liderlərinin sifarişi ilə yaradılmağa başlamış ərəb dünyasının ilk zondudur. Kosmik gəmi 2020-ci il iyulun 20-də Yaponiyadan kosmik fəzaya buraxılıb. Yeddi ay sonra, 2021-ci il fevralın 9-da “Hope” zondu Marsın orbitinə daxil olub.