Yarandığı gündən bəri hər zaman yaradıcı insanlara ilham verən qədim Naxçıvanımızla bağlı çoxsaylı ədəbiyyat nümunələri yazılıb, yüzlərlə rəsm əsəri çəkilib, saysız musiqilər bəstələnib.
NUHÇIXAN İnformasiya Agentliyi muxtar respublikamıza həsr olunmuş şeirlərdən bir neçəsini oxucularına təqdim edir:
Mənim Naxçıvanım
Sinəmdə o yerin dağ havasıdır,
Qaynar bulaqları qaynar qanımda.
Mənim ürəyimin bir parçasıdır,
Doğma Şahbuzum da, Naxçıvanım da.
Bir bağban əli var təbiətində-
Dağda çiçəyi bol, bağda barı bol.
O, yaxın dostudur təbiətin də
Yayda günəşi bol, qışda qarı bol.
Mən burdan baxıram bütün aləmə,
Bu yerin qışı da yazımdır mənim.
Axan çaylarına lal sudur demə,
Onlar min nəğməli sazımdır mənim.
Seyr elə Arazı bir yaz səhəri,
Bir tarix dil açır onun səsində.
Bu yerin min dərdi, min də kədəri
Yazılmış Atabəy məqbərəsində.
Yaxşı bax, hər qara qayanın, dağın,
Dibi Zərdüştlərin ocaq yeridir.
O gündən üstündə ana torpağın
Qalan min yağının ləpirləridir.
Biz nöqtə qoymuşuq acıya, dərdə
Ömrü ulduzlardan almışıq indi.
Babamız qəm əkib, qəm biçən yerdə
Çiçəkli bağ-bağat salmışıq indi.
Hanı Qəmküsarın qəm şəlaləsi,
Qəlbində apardı neçə dərdi o.
Çatsa qulağına bu günün səsi,
Ayılıb adını dəyişərdi o.
Şəhərim çırağban, kəndim çırağban
Kəhkəşan sinəmdən nur alsın deyir,
Onun gecəsinin işıqlarından
O tayın gündüzü işıq istəyir.
Məmməd Araz
Naxçıvan
Şərqin qapısında ucalan diyar,
Araz tək gümüşü bir kəmərin var.
Sevimli Naxçıvan, ey gözəl Vətən,
Bu bayram günündə əlvan geyin sən.
Qoynunda çıxdıqca hər gün seyrə biz,
Fərəhdən bir dağa dönür qəlbimiz.
Könülü şən ol hər zaman,
Doğma Naxçıvan.
Gör nə çalır könül simi,
Şeirə verdim mən eşqimi.
Mirzə Cəlil, Bəhruz kimi
Sənətkarlı Naxçıvanım.
Şöhrətim, şanım,
Doğma məkanım.
Sən nə gözəlsən,
Ey Naxçıvanım,
Azərbaycanım.
Mən neylərəm sənsiz görən?
Doymaz səndə ömür sürən,
Xalqımıza könül verən,
Xoş baharlı Naxçıvanım.
İslam Səfərli
Muxtar respublikam
Baxma xəritədə bu qədim diyar
Kiçik bir nöqtəylə qeyd edilibdir.
Bu yurdun qolunda aslan gücü var,
Burdan cahangirlər peşman gedibdir.
Durur minarələr, vüqarla durur,
Köksündə gülləylə vursa da yağı.
Böyük Əcəmidən öyrənib onlar,
Düşmən qabağında mətin durmağı.
Bilinmir bu yerdə kəkliyin sanı
Düşünmə, hənadır dırnaqlarında,
Onlar el uğrunda tökülən qanı
Yadigar saxlayır ayaqlarında.
İtirib döyüşdə qardaş-qardaşı,
Muzeydə saxlanan qanlı beşikdir.
Burdakı qayanın, burdakı daşın
Sinəsi güllədən deşik-deşikdir.
Qəm yerə quylanıb şiş qayasında,
O gündən bu günə vüqar qalıbdır.
Odlar diyarının bu parçasında
Şadlıq qranitdən qoparılıbdır.
Bu yerlər qıy vuran qartal yeridir,
Dostlar qonaq gəlsin qoy dəstə-dəstə.
Bu qədim Naxçıvan gül çələngidir,
Məğrur bir vətənin qolları üstə.
Əliyar Yusifli
Mənim Naxçıvanım
Mənim Naxçıvanım, ana vətənim,
Daşın, torpağın da əzizdir mənə.
Övlad anasına söz qoşsa əgər,
Yorulmaz vəsfindən yüz il də yenə.
Muxtar respublikam, vüqarım mənim,
Sal duzun, “Badamlı”n sonsuz sərvətim.
İgid, alnı açıq övladlarınla
Yayılıb dünyaya sənin şöhrətin.
Burada bulaq var ki, dərdlər əlacı,
Burada yaylaqlar loğmandır, loğman.
Sənin dağlarında gül iyləyən kəs
O xoş rahiyəni unutmaz bir an.
Burada qartallar qıy vursa əgər,
Şimşəklər oynayar, qayalar uçar.
Koroğlu dövründən qalan dağları,
Günəş ilkin öpər, şəfəqlər saçar.
Nizami dövrü ilə gəlib üz-üzə,
Qalalar önündə qala olarsan.
Belə od ürəkli ana torpağa,
Sən də od ürəkli bala olarsan.
Əlincə qalası əzəmətiylə,
Ölməz Nəiminin vüqarıdır, bax.
Deyirəm zamanın hökmünə əhsən,
Min illik tarixdir bir qarış torpaq.
Elmira Qasımova
Bura Naxçıvandır
Bura Naxçıvandır,
Burdan təbiət
Əsirgəməyibdir
Heç bir varını.
Ucalıq istəsən
Haçadağa get,
Özündə saxlayır
Şah vüqarını.
Əlincə mərdlərin
Haray səsidir.
Köksündə izi var
Elin-elatın.
Ötən əsrlərin
Nişanəsidir.
Daşların qeyrətidir
Mömünə Xatın.
Ordubad dağları
Bir möcüzədir.
Yaşadır sevinci,
Qəmi, qayada
Yaz ilə qış gəlib
Qoşa dayanıb,
Nuh çıxan məkanda,
Gəmiqayada.
Dan üzü bu yerdə
Qızıla çalır.
Çölün, çəmənin də
Zərli şehi var.
Culfa hər görənin
Yadında qalır,
Culfada bir az da
Araz mehi var.
Dar gündə əlinə
Silahın alıb.
Danışıb Sədərək,
Dinib Sədərək.
Döyüşdə düşmənə
Qələbə çalıb,
Qeyrət qalasına
Dönüb Sədərək.
Şərur bir cənnətdir,
Bağçalı, bağlı.
Deyin, gözəllikdə
Ona tay hanı?
Dağında, daşında
Nəğmə səsi var,
Şərurun yallısı
Gəzir dünyanı.
Necə əfsunlayır
Yoldan keçəni,
Suya bax, dup-duru,
Lap göz yaşıdır.
Şahbuzda təbiət
Min rəngə çalır,
Şahbuz gözəlliyin
Mərcan qaşıdır.
Əzəmət rəmzidir,
Qürur rəmzidir,
Qəhrəman adını
Daşıyan Babək.
Dönüb gülüstana
Gözü oxşayır,
Öz gənclik ömrünü
Yaşayan Babək.
Kəngərli görəni
Heyran eyləyir,
Xeyir –bərəkətdir
Torpağı-daşı.
Burda Şərur mehi
Üzünə dəyir,
Kəngərli-Şərurun
Kiçik qardaşı.
Bura vətənidir
Qopuzun, sazın.
Adını yaşadan
Yüz qalası var.
Cəlilin, Cavidin,
Məmməd Arazın
Qədim Naxçıvanda söz qalası var.
Batabat-məskəni
Gözəlliklərin...
Bunu Zorbulaqdan
İçənlər bilər.
Naxçıvan qədrini
Əshabi-Kəhfdən,
Salvartı dağından
Keçənlər bilər.
Bərəkət hopubdur
Hər qarışına.
Duz dağın min ildi
Duzu tükənmir.
Naxçıvan çatsa da
Beş min yaşına,
Nəğməsi tükənmir,
Sözü tükənmir.
Vaqif Məmmədov
Əbədi ünvanım mənim
Naxçıvanım mənim,
Naxçıvanım, şanım mənim!
Qəlbimin şah damarında
Axan təmiz qanım mənim!
İftixarım, şərafətim,
Basılmaz ad-sanım mənim!
Sən ecazkar tariximin
Möhtəşəm bir səhifəsisən.
Azadlığın bayraqdarı,
İnqilablar müjdəsisən.
Dost üzünə gülər gözüm,
Düşmənə şah sözüm mənim!
Lap ölüm ayağında da
Birsifətli üzüm mənim!
Sən halallıq ocağısan,
Onunçün də haqq sənindir.
Tanrının pak qucağı tək
Azərbaycan vətənindir.
Köküm, soyum, izim mənim,
Rəngim, ruhum, özüm mənim,
Günəşli gündüzüm mənim!
Min illərdir yol gəlirsən
zülmətləri yara-yara
Sən tarixə bəyan etdin:
Millət hara?! Kölə hara?!
Ey şəhidlər qanı ilə
Yoğrulan torpağım mənim!
Fırtınalar qucağında
Sönməyən çırağım mənim!
Sən cahana sığışmayan
Özün boyda bir qüdrətsən!
Sən peyğəmbərlər vətəni,
Bir müqəddəs məmləkətsən!!!
Ucalığım, tacım mənim,
Hər an ehtiyacım mənim,
Dar günüm, ağır çağımda
əlacım, ilacım mənim!
Nur çilədin qoca Şərqə
Tarix boyu öz zəkanla.
Diz çökdürdün düşmənini
Pozulmaz bir ehtişamla.
Bu dünya bir cənnətdirsə,
O cənnətin qapısı sən!
Varım, yoxum-nəyim varsa,
Cümləsi sən, hamısı sən!
Yaşa xoşbəxt anım mənim-
Əbədi ünvanım mənim-
Doğma Naxçıvanım mənim!!!
Xanəli Kərimli