İƏİT son qlobal iqtisadi proqnozları açıqlayıb
İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı (İƏİT) bəyan edib ki, son iqtisadi təhlillərə görə, qlobal iqtisadiyyat yaxşılaşmağa başlayıb, lakin bərpa prosesi zəif olacaq. Təşkilatın hesabatında qeyd olunub ki, qlobal ÜDM artımı 2022-ci ildəki 3,3 faizdən 2023-cü ildə 2,7 faizədək azalacaq, ardınca isə 2024-cü ildə 2,9 faizə yüksələcək.
NUHÇIXAN İƏİT-in dərc etdiyi hesabata istinadla xəbər verir ki, təşkilat enerji qiymətlərinin aşağı düşməsini ev təsərrüfatlarının büdcəsindəki gərginliyi azaltdığını bildirib. Biznes və istehlakçı əhvali-ruhiyyəsi tədricən bərpa olunur, Çinin məhdudiyyətləri tam aradan qaldırması qlobal iqtisadi fəaliyyətə təkan verib.
İƏİT əsas inflyasiyanın 2022-ci ildəki 9,4 faizdən 2023-cü ildə 6,6 faizə və 2024-cü ildə 4,3 faizə enəcəyini proqnozlaşdırır. İnflyasiyanın azalması daha sərt pul siyasətinin qüvvəyə minməsi, enerji və ərzaq qiymətlərinin aşağı düşməsi və təchizat darboğazlarının azalması ilə əlaqədardır. ABŞ-də ÜDM artımının sərt pul və maliyyə şərtlərinə cavab olaraq 2024-cü ildə 1 faizə enməzdən əvvəl, 2023-cü ildə 1,6 faiz olacağı proqnozlaşdırılır. Avro zonasında inflyasiyanın azalması real gəlirləri artırmağa və ÜDM artımının 2023-cü ildəki 0,9 faizdən 2024-cü ildə 1,5 faizədək artmasına kömək edəcək. ÜDM-nin ən çox artımı isə Hindistanda (6 faiz) və Çində (5,4 faiz) gözlənilir. Rusiya və Argentinada isə bu göstəricilər mənfi olacaq.
İƏİT-in Baş katibi Matias Kormann jurnalistlərə müsahibəsində deyib: “"Bu proqnozlaşdırılan bərpa prosesi mart ayındakı hesabatdan çox fərqli olmasa da, indi qlobal iqtisadiyyatda baş verən reallıqlar daha optimist dünyagörüşünü saxlayır. İqtisadiyyatı idarə edənlər fiskal tədbirləri daha yaxşı hədəfləməklə inflyasiyanı davamlı şəkildə aşağı salmalı və geniş maliyyə dəstəyini azaltmalıdırlar. Dərhal iqtisadi çağırışlara cavab verməyə davam edərkən, iqtisadiyyatın yaşıl və rəqəmsal transformasiyalarını təmin etməklə yanaşı, rəqabəti təşviq etmək, investisiyaları canlandırmaq, qadın işçi qüvvəsinin iştirakını artırmaq və təchizat məhdudiyyətlərini yüngülləşdirmək də daxil olmaqla, məhsuldarlığı artırmaq üçün struktur islahatlarına üstünlük vermək vacib məsələ olaraq qalır”.
Hesabatda qeyd olunub ki, inflyasiyanın davamlılığı əsas aşağı riskdir. Əsas inflyasiya güclü xidmət qiymətləri artımı və bəzi sektorlarda yüksək mənfəət fonunda yapışqanlığını sübut edir. Daha yüksək faiz dərəcələrinin təsiri bütün iqtisadiyyatda getdikcə daha çox hiss olunur və məhdudlaşdırıcı pul siyasəti zəruri olsa da, xüsusilə yüksək borcu olan ölkələrdə maliyyə zəifliyini daha bariz şəkildə ortaya çıxarır. Bu fonda inflyasiyanın aşağı salınması, fiskal siyasətin tənzimlənməsi və dayanıqlı artımın təşviq edilməsi zərurəti siyasətçilər üçün əhəmiyyətli problemlərdir.
İƏİT-in hökumətlərə tövsiyəsində qeyd olunub ki, pul siyasəti əsas inflyasiya təzyiqlərinin davamlı şəkildə azaldılmasına dair aydın əlamətlər olana qədər məhdudlaşdırıcı qalmalıdır. Pandemiya və Ukrayna böhranı zamanı qlobal iqtisadiyyata kömək etməkdə mühüm rol oynayan maliyyə dəstəyi azaldılmalı, daha məqsədyönlü və gələcək ehtiyaclara uyğunlaşdırılmalıdır. Bir çox ölkələrdə keçmiş inflyasiyanı nəzərə almaq üçün enerji qiymətləri aşağı düşdüyü və minimum əmək haqqı və sosial müavinətlər artırıldığı üçün enerji ilə bağlı geniş dəstək geri çəkilməlidir.
Təşkilatın baş iqtisadçısı Klare Lombardellinin sözlərinə görə, fiskal siyasət məhsuldarlığı artıran dövlət investisiyalarına, o cümlədən yaşıl keçidə təkan verən işçi qüvvəsi təklifi və bacarıqlarının artırılmasına üstünlük verməlidir. O əlavə edib ki, əmək və məhsul bazarlarında məhdudiyyətləri azaltmaq, özəl investisiya və məhsuldarlıq artımını yenidən canlandırmaq üçün yenilənmiş islahat səyləri davamlı həyat standartlarını yaxşılaşdıracaq və mövcud aşağı artım perspektivindən yaxşılaşma prosesini gücləndirəcək.