Səhiyyə maarifi əhalinin sağlamlığının qorunmasına xidmət edir
Səhiyyənin inkişafı cəmiyyətin, sağlam ictimai mühitin formalaşmasında mühüm rol oynayır. İqtisadi potensialının artması muxtar respublikamızda da səhiyyənin inkişafına və əhalinin sağlamlığının qorunması problemlərinin davamlı həllinə nail olmağa imkan yaradıb. Belə bir şərait isə səhiyyə maarifi işinin əhatə dairəsini genişləndirməyi, əhalinin tibbi biliklərə yiyələnməsinə diqqəti daha da artırmağı zəruri edir. Öncə onu qeyd edək ki, səhiyyə maarifi insanlara sağlamlıq davranış qaydalarını aşılamaq, profilaktika istiqamətində səhiyyə sisteminə, xəstəliklərin qarşısının alınmasına kömək etmək, əhaliyə gigiyena qaydalarını, həkimə qədər ilk tibbi yardımı, yoluxucu xəstəliklərdən qorunma yollarını öyrətmək, qida elementləri, düzgün qidalanma haqqında məlumat vermək üçün bir vasitədir. Bəs bu vasitədən necə istifadə olunur?
Bu sualla müraciət etdiyimiz Əziz Əliyev adına Naxçıvan Muxtar Respublikası Mərkəzi Uşaq Xəstəxanasının baş həkimi Rəhim Rəhimov bildirdi ki, uşaqlar və onların valideynləri arasında tibbi maarifləndirmə işinin təşkili xəstəxananın fəaliyyətində prioritet istiqamətlərdəndir. Çünki mütəxəssis məsləhəti olmadan həyata keçirilən müalicə tədbirlərindən müsbət nəticə əldə etmək ehtimalı olduqca azdır. Həyata keçirilən maarifləndirmə tədbirləri və bu tədbirlərdə təqdim olunan əyani vəsaitlər uşaqların sağlamlığının qorunması ilə bağlı ilkin istiqamətləndirici funksiya rolunda çıxış edir. Onun icra mexanizmi illik tədbirlər planı əsasında həyata keçirilir. Naxçıvan Muxtar Respublikası Mərkəzi Uşaq Xəstəxanası tərəfindən 2021-ci ildə səhiyyə maarif işləri müxtəlif istiqamətlər üzrə aparılıb, ilk növbədə təhsil müəssisələrinə üstünlük verilibdir.
Hazırda Naxçıvan şəhərində 4 məktəbdə həkim, bütün məktəblərdə tibb bacıları fəaliyyət göstərirlər. Bağçalara sahə prinsipinə görə həkimlər nəzarət edir. Hər il məktəblərdə olduğu kimi bağça və körpələr evində də dərindən tibbi müayinələri keçirilir. Bundan başqa müxtəlif uşaq infeksion xəstəlikləri tibbi sənədləşmələr, qoruyucu peyvəndlər haqda bağçalarda işləyən tibb bacıları ilə vaxtaşırı maarifləndirici söhbətlər aparılır və xəstəxanaya dəvət olunaraq seminarlar təşkil edilir. Tibb işçiləri xəstəxananın poliklinika şöbəsi ilə əlaqəli işləyir, xəstələnmə halları barədə sahə həkimlərinə məlumat verməklə müalicənin vaxtında aparılmasına şərait yaradırlar.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin tapşırığına uyğun olaraq Mərkəzi Uşaq Xəstəxanasının tibbi heyəti tərəfindən Naxçıvan şəhərində yerləşən 20 tam orta məktəbdə və bütün rayon məktəblərində IX, X, XI sinif şagirdlərinə ilkin tibbi yardım haqqında təlim-treninqlərin keçirilməsi səhiyyə maarifinin işində mühüm əhəmiyyət kəsb edib, maarifləndirici tədbirlər xronika, slaydlar və əyani vəsaitlərlə həyata keçirilibdir.
Naxçıvan şəhərində yerləşən tam orta məktəblərdə uşaqlar arasında qurd xəstəliyi-dehelmintizasiya ilə əlaqədar məktəb tibbi işçiləri əvvəlcədən Poliklinika şöbəsinə dəvət olunur, parazitoloji xəstəliklər, onun müalicəsi profilaktikasına dair söhbətlər aparılır. Həmçinin hər məktəbdə, xüsusən aşağı siniflərdən seçmə üsulu ilə helmintin təyini üçün material götürülür və analiz üçün müvafiq laboratoriyalara göndərilir. Xəstəliyi aşkar olunan uşaqlar qeydiyyata alınaraq müalicəsi və profilaktikası ilə əlaqədar lazımi tədbirlər görülür. Bu il 20 tam orta məktəbdə 325 uşaq helmintə qarşı müayinədən keçirilib. Hazırda bu istiqamətdə işlər davam etdirilir.
Dispanserizasiya kabinəsinə müraciət edən valideynlərlə xəstəliklər və onların profilaktikası haqda söhbətlər aparılır. Eyni zamanda kabinə həkimləri tərəfindən ayda bir dəfə ucqar və sərhəd kəndlərində uşaq əhalisinə xüsusi tibbi xidmət göstərilməklə profilaktik tədbirlər həyata keçirilir, valideynlər müxtəlif xəstəliklər və onların profilaktikası haqqında məlumatlandırılır.
Uşaq əhalisi arasında səhiyyə maarifi işi "Ailə sağlamlıq məktəbi”nin fəaliyyətində əsas yer tutmaqla mütəmadi davam etdirilir. “Ailə sağlamlıq məktəbi”nin məşğələlərində valideynləri maraqlandıran məsələlər ətrafında müzakirələr aparılır. Gənc analara uşağa qulluq, ana südünün, profilaktik peyvəndlərin əhəmiyyəti, mövsümi xəstəliklərdən qorunmağın yolları, 1 yaşa qədər uşaqların qidalanması, eyni zamanda müxtəlif xəstəliklərin profilaktikası barədə məlumatlar verilir.
Pandemiya şəraitində “Ailə sağlamlıq məktəbi” pediatrik sahələrdə, evlərdə də olub, COVID – 19 infeksiyasından qorunma yolları haqqında səhiyyə maarifi işləri aparılıbdır.
Eyni zamanda ötən il səhiyyə maarifi ilə əlaqədar 1223 mühazirə oxunub, 681 söhbət aparılıb, teleradioda 19 çıxış icra edilib, mətbuatda 3 yazı dərc olunub, Tibbi şurada 47 müzakirə aparılıbdır. “Şəxsi gigiyena qaydalarının təlimata uyğun aparılmasına dair məlumat” başlıqlı metodik vəsait hazırlanaraq şagird və valideynlərə paylanıbdır.
Səhiyyə maarifinin icrası istiqamətində görülən işlər onu deməyə əsas verir ki, Naxçıvanda uşaqların sağlamlığının qorunması prioritet istiqamətlərdən biridir. Çünki sağlam uşaqlar gələcək sağlam cəmiyyətin təməlini təşkil edir. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin dediyi kimi: “O uşaq hərtərəfli inkişaf edir ki, o, sağlam olsun. Ona görə də uşaqların sağlamlığının qorunmasına diqqət artırılır. Muxtar respublikada yaradılan müasir səhiyyə infrastrukturu, mütəmadi olaraq aparılan profilaktika və müayinə tədbirləri gələcəyimiz olan gənc nəslə qayğının ifadəsidir”.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin mətbuat xidməti