Koronavirus pandemiyası hər bir dövlətin nəyə qadir olduğunu bir daha ortaya qoydu. Bu bəlaya dünya dövlətləri fərqli reaksiya verdilər. Çətin sınaq qarşısında hadisələrdən təşvişə düşənlər və sistemsiz hərəkət edənlər də oldu. Hətta bir sıra dövlətlər baş verənlərə laqeyd belə qaldılar. Onların fonunda Azərbaycan dövlətinin fəaliyyəti olduqca təqdirəlayiq görünür. Prezident İlham Əliyev qlobal pandemiya böhranı şəraitində çox səmərəli və kollektiv fəaliyyətə dəvət edən təşəbbüslər irəli sürdü. Beynəlxalq ictimaiyyət bu təşəbbüslərə laqeyd qalmadı. Maraqlı reaksiyalar oldu. Siyasi dairələr və ekspertlər bu təşəbbüsləri yüksək qiymətləndirdilər. Bütün bu prosesə geosiyasi kontekstdə daha geniş yanaşmağa ehtiyac duyduq.
Qlobal böhran şəraitində: dünyanı birləşdirən addımlar
Hər bir dövlətin əsl siması əsasən böhranlı dövrlərdə özünü göstərir. Humanizm, insan rifahı, cəmiyyətin və dünyanın gələcəyi, əməkdaşlıq tərəfdarı olan ölkənin böhranlı vəziyyətə olan münasibəti digərlərindən dərhal fərqlənir. COVID-19 pandemiyası ilə bağlı yaranmış vəziyyət bu fikri bir daha təsdiq etdi. Fikrimizin daha aydın olması üçün kiçik bir müqayisə aparaq.
Dünya pandemiya ilə bağlı həyəcanlı günlərinə başlayanda bir sıra erməni KİV-ləri və ermənipərəst media qurumları çox utandırıcı və qəbuledilməz şayiələr yaymağa başladılar. Onlar Türkiyəni “dünyaya turizm soyqırımı”na hazırlaşmaqda ittiham etməyə başladılar. Yaxşı ki, bu çirkin və böhtançı təbliğat kampaniyasının qarşısını Rusiyanın informasiya portalı aldı. Məqaləni dərhal səhifəsindən sildi. Lakin artıq aydın görünürdü ki, qərəzli, xəbis, ancaq özünü düşünüb başqasına nifrət əsasında cəfəng iftiralar uydurmaq izində olanlar hətta dünyanı bürüyən böyük fəlakətlər zamanı belə öz alçaq əməllərindən əl çəkmək istəmirlər.
Bəs Ermənistan dövlət olaraq pandemiya şəraitində nə etdi? Faktlar göstərir ki, bu forpost dövlət öz məhdud və eqoist mövqeyində qalır. Bir tərəfdən, Türkiyədən yardım istəyir, digər tərəfdən, xilas yolunun Rusiyada olduğunu söyləyir, o biri tərəfdən isə, qonşu dövlətlərə qarşı qarayaxma kampaniyası aparmaqda davam edir. Öncə bəyan etdilər ki, vəziyyət çox pisdir, sonra dedilər ki, ermənilər təşvişə düşmürlər, çünki 2nəyin nə olduğunu yaxşı bilirlər” (guya başqa heç kim bilmir), son olaraq isə hay saldılar ki, “Sergey Şoyqu Ermənistana gəlib Rusiya ordusunun pandemiya ilə mübarizədə “erməni dostları”na nə yardım edə biləcəyini deyəcək”.
Bunlar özünü müstəqil, demokratik və güclü sayan bir ölkənin pandemiyaya reaksiyasının bir qismidir. Görünür ki, Ermənistanın dövlət və cəmiyyət olaraq pandemiya vəziyyətinə hazırlığı sıfırdır. Xaotik reaksiyalar, yenə də başqalarını ittiham etmək psixoloji düşkünlüyü, sistemli və konkret olaraq heç bir addım ata bilməmək vərdişi özünü bir daha göstərdi. Yəni Ermənistan dünyanın pandemiya ilə mübarizəsində yoxdur və heç bir addımı ilə fərqlənmədi.
Bunun fonunda Azərbaycan dövləti növbəti dəfə sübut etdi ki, müstəqil və suverendir. Azərbaycan rəhbərliyi yüksək fəallığı ilə pandemiya ilə mübarizədə dünya miqyasında özünün nümunəyə çevrilən fəaliyyətini nümayiş etdirdi. Konkret addımları, təşəbbüsləri və təklifləri ilə. Maraqlıdır ki, bu prosesdə Azərbaycan həm də böhranlı vəziyyətdə insanların kollektiv (bəşəriyyət) olaraq hansı üsullarla birgə mübarizə aparmaq formullarını da təqdim etdi. Bu fikrin təsdiqi konkret faktlardadır.
Pandemiya prosesinin dünyanı ciddi surətdə silkələdiyi, böyük təbəddülatlar yaratdığı, qeyri-müəyyən mənzərə formalaşdırdığı aprel ayının əvvəllərində Azərbaycan Prezidenti qlobal miqyasda çox səmərəli və humanist bir təşəbbüslə çıxış etdi. İlham Əliyev aprelin 10-da Türk Şurasının fövqəladə zirvə görüşünü çağırdı və orada dünyanı pandemiyaya qarşı mübarizədə həmrəyliyə, birgə əməkdaşlığa dəvət etdi! Təkrar edək ki, bu, regional təşkilat miqyasında dünyada ilk nümunə idi. Türk Şurasının üzv dövlətləri və müşahidəçi statusunda olanlar xoşniyyətli əməkdaşlıq və bəşəriyyətin təhlükəsizliyi üçün həqiqi mübarizə aparan təşkilatın böhranlı vəziyyətdə necə hərəkət etməli olduğunu bütün dünyaya nümayiş etdirdilər. Bu gözəl ideyanın müəllifi, reallaşmasının təşəbbüskarı Azərbaycan Prezidenti idi!
Beynəlxalq aləmdə dərhal İlham Əliyevin bu istiqamətdəki fəaliyyətinə və səmərəli təşəbbüslərinə qiymət verildi. Məsələn, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) Baş direktoru Tedros Adhanom Qebreyesus Azərbaycan Prezidentinin milli, regional və qlobal səviyyələrdə çoxtərəfli diplomatiyaya və həmrəyliyə dəstəyini nümunəvi adlandırıb. Azərbaycanın dövlət başçısına ünvanladığı məktubda COVID-19-a qarşı mübarizədə gördüyü qabaqlayıcı tədbirləri yüksək qiymətləndirdiyini ifadə edib.
Böhrandan xilas və sonrakı mərhələ: İlham Əliyevin səmərəli formulları
T.Qebreyesus tam haqlı idi. Çünki Azərbaycan Prezidenti pandemiya dönəmində atdığı davamlı addımları ilə qətiyyətli, ardıcıl və humanist məqsədli siyasət yeritdiyini nümayiş etdirdi. Belə ki, Azərbaycanda pandemiya ilə mübarizədə dövlət başçısı insan amilini, vətəndaşın sağlamlığını rəhbər tutduğunu və bununla bağlı sistemli fəaliyyət göstərdiyini təsdiqləməklə yanaşı, beynəlxalq səviyyədə də fəallığına davam etdi. Məhz İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə may ayının 4-də Qoşulmama Hərəkatının Təmas Qrupu formatında videokonfrans vasitəsilə koronavirusla mübarizəyə həsr olunmuş "COVID-19-a qarşı birlikdəyik" mövzusunda zirvə görüşü keçirildi.
Bu tədbirə dünya siyasi dairələrinin verdiyi qiymət onda iştirak edənlərin siyahısından aydın görünür. BMT Baş Assambleyasının sədri, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının baş direktoru və Afrika İttifaqı Komissiyasının sədri zirvə görüşünə qatıldı. BMT Baş katibi və Avropa İttifaqının ali nümayəndəsi sammitdə videomüraciətlə çıxış etdi. Bunlar, şübhəsiz ki, Azərbaycan Prezidentinə və onun təşəbbüslərinə beynəlxalq miqyasda göstərilən böyük dəstək və rəğbəti ifadə edir.
Bütün bunlara dünyanın ən qüdrətli dövlətləri də laqeyd qalmadılar. Azərbaycandan şölələnən və bütün dünyaya əməkdaşlıq, xeyirxahlıq, insanlığı xilas etmək cəsarəti yayan təşəbbüslərə Amerika Birləşmiş Ştatlarının Prezidenti Donald Tramp da münasibət bildirdi. O, Prezident İlham Əliyevə göndərdiyi məktubda ayrıca vurğuladı ki, "koronavirus pandemiyası ilə üzləşdiyimiz bir vaxtda Birləşmiş Ştatlar Azərbaycan xalqının yanındadır"! Respublika Günü münasibəti ilə yazılmış bir yığcam məktubda ABŞ Prezidentinin məhz koronavirus pandemiyasında Azərbaycanla həmrəy olduğunu vurğulaması ölkə başçısının həmin istiqamətdəki təsirli addımlarına reaksiyadır. Yəni bütün dünya Azərbaycanın bu fəaliyyətini izləyir, ona dəstək verir.
Bunların fonunda Azərbaycan rəhbərliyinin qlobal miqyasda fəaliyyətinin çoxşaxəliliyi üzərində ayrıca dayanılmalı olan fakt təsiri bağışlayır. Belə ki, may ayının 15-də CISCO şirkətinin təşəbbüsü ilə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə bu şirkətin icraçı vitse-prezidenti və baş maliyyə direktoru xanım Kelli Kramer, vitse-prezidenti Qay Ditrix və CISCO rəhbərliyinin digər nümayəndələri arasında videokonfrans keçirildi. Xatırladaq ki, CISCO ABŞ-ın və dünyanın yüksək texnologiyalar sahəsində ixtisaslaşmış ən nüfuzlu şirkətlərindəndir. Şirkət 1984-cü ildə qurulub. Korporativ şəbəkələr üçün avadanlıqların istehsalı ilə məşğul olur. Şirkət müxtəlif ölkələrlə, o cümlədən Azərbaycanla əməkdaşlıq edir. Bu şirkət Azərbaycanın Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi və "ASAN xidmət"lə yaxından əməkdaşlıq edir.
Bunlardan başqa, CISCO-nu Azərbaycanla "Ağıllı şəhər", "Əlaqələndirilmiş Mərkəzi Avtobus Dayanacağı" pilot layihə konsepsiyası, "Ağıllı kənd təsərrüfatı" kimi layihələr və kibertəhlükəsizlik məsələlərini səmərəli şəkildə həyata keçirmək istiqamətində layihələr bağlayır. Əlbəttə, Azərbaycanın bu cür nüfuzlu və müasir texnologiyalar sahəsində yeri olan bir şirkətlə əməkdaşlığı əlamətdar hadisədir. CISCO ilə keçirilən videokonfransda xüsusi qeyd edildi ki, dövlət başçısının təşəbbüsləri təkcə regionda deyil, dünya miqyasında da yüksək dəyərləndirilir. Deməli, Azərbaycan Prezidentinin son təşəbbüsləri pandemiya dönəmində birgə fəaliyyətin təşkili ilə yanaşı, pandemiya sonrası qlobal əməkdaşlığın daha səmərəli və müasir texnologiyaların mərkəzi yer tutduğu bir model axtarışları baxımından da çox əhəmiyyətlidir.
Bu deyilənlər bir daha göstərir ki, Azərbaycan dövləti humanizmə, əməkdaşlığa, insan amilinə yüksək qiymət verən və bunu fəaliyyətində daim təsdiqləyən müstəqil və suveren bir dövlətdir! Prezident İlham Əliyev bütün dünyanı ortaq fəaliyyətə gətirə bilən, qlobal əməkdaşlığın yeni modellərini təklif edən və şəxsi fəaliyyəti ilə bu prosesə qiymətli töhfələrini verən yüksək səviyyəli müasir liderdir. Şübhəsiz ki, Azərbaycan Prezidenti bundan sonra da ölkə, region və bütövlükdə dünya üçün çox faydalı olan təşəbbüslər irəli sürəcək!
Newtimes.az